بررسی ساختار ادب غنایی از دیدگاه زبانشناسی با تکیه بر نظریّة «نقش‌های زبانی یاکوبسن»

Authors

  • کورش صفوی استاد زبانشناسی دانشگاه علاّمه طباطبائی، تهران
Abstract:

ادب غنایی یکی از گسترده‌ترین انواع ادبی است که هدف آن گزارش و بیان احساسات گوینده و در کنار آن، لذّت بخشیدن به مخاطب است. گویندة ادب غنایی می‌تواند از روش‌های مختلفی برای بیان «پیام غنایی» خود استفاده کند. آنچه در مقالة حاضر مطرح می‌شود، ارائة ابزارهایی برای طبقه‌بندی و تمایز ادب غنایی از دیگر انواع ادبی است. جامعیّت این ابزارها سبب کاربرد گستردة آنها شده است، به گونه‌ای که می‌توان آنها را در طبقه‌بندی دیگر انواع و گونه‌های ادبی نیز به کار برد. در این مقاله، با تکیه بر نظریّة یاکوبسن، دو روش برای بیان «پیام غنایی» ذکر شده است: 1ـ روش مستقیم «فرستنده‌مدار». 2ـ روش «غیرمستقیم فرستنده‌مدار». بر اساس دو روش مذکور، در روند برقراری ارتباط، از یک سو، می‌توان مخاطبی را مدّ نظر قرار داد و از سوی دیگر، می‌توان آن را نادیده گرفت. نتایج حاصل از پژوهش، بیانگر آن است که با استفاده از نظریّة «نقش‌های زبانی یاکوبسن» و ارائة ابزار «گوینده‌مدار» و «گیرنده‌مدار» بودن پیام و متن، می‌توان آثار غنایی را سبک‌شناسی کرد و بر اساس وجوه اشتراک حاصل از آثار، متون غنایی را از متون حماسی و تعلیمی جدا نمود و در یک طبقه قرار داد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی ساختار ادب غنایی از دیدگاه زبانشناسی با تکیه بر نظریّه «نقش های زبانی یاکوبسن»

ادب غنایی یکی از گسترده ترین انواع ادبی است که هدف آن گزارش و بیان احساسات گوینده و در کنار آن، لذّت بخشیدن به مخاطب است. گوینده ادب غنایی می تواند از روش های مختلفی برای بیان «پیام غنایی» خود استفاده کند. آنچه در مقاله حاضر مطرح می شود، ارائه ابزارهایی برای طبقه بندی و تمایز ادب غنایی از دیگر انواع ادبی است. جامعیّت این ابزارها سبب کاربرد گسترده آنها شده است، به گونه ای که می توان آنها را در طبق...

full text

بررسی ساختار داستان غنایی- حماسی زال و رودابه )با تکیه بر جنبه‌های غنایی آن(

داستان زال و رودابه، نخستین داستان عاشقانه ی شاهنامه ی فردوسی است که شکل غنایی حماسی داردو در آن عشق زمینی به صورت طبیعی و منطقی جلوه یافته است. باید توجه داشت که در چنین داستان­هایی، شاعر  در جریان روایت و انتقال میراث گذشتگان به نسل­های بعدی چندان تصرّف نمی­کند و کمتر عواطف و احساسات خود را بروز می­دهد اما از حیث توصیف و صور خیال که بیانگر میزان قدرت و مهارت شاعر در سرودن شعر است، می­کوشد تا ب...

full text

بررسی ساختار داستان غنایی- حماسی زال و رودابه )با تکیه بر جنبه های غنایی آن(

داستان زال و رودابه، نخستین داستان عاشقانه ی شاهنامه ی فردوسی است که شکل غنایی حماسی داردو در آن عشق زمینی به صورت طبیعی و منطقی جلوه یافته است. باید توجه داشت که در چنین داستان­هایی، شاعر  در جریان روایت و انتقال میراث گذشتگان به نسل­های بعدی چندان تصرّف نمی­کند و کمتر عواطف و احساسات خود را بروز می­دهد اما از حیث توصیف و صور خیال که بیانگر میزان قدرت و مهارت شاعر در سرودن شعر است، می­کوشد تا ب...

full text

کهن ریشه‌های ادب غنایی

ادب غنایی، یکی از مؤثرترین و پرمخاطب‌ترین انواع ادبی در زبان فارسی است. قدمت وگستردگی آن به گونه‌ای است که شاید نتوان هیچ متن ادبی را یافت که به نوعی با ادبیات غنایی آمیخته نباشد. پژوهش حاضر، بر آن است به این پرسش پاسخ بدهد که آیا ادب غنایی ریشه در ادبیات پیش از اسلام دارد؟ واگر چنین است، میزان و نوع بهره‌گیری متون غنایی از ادبیات پیش از اسلام چگونه و به چه میزان بوده است؟ برای دست یابی به پاسخ...

full text

شعرشناسی ادب فارسی از دیدگاه زبانشناسی شناختی

مطالعات زبان شناسی شناختی، و به تبع آن شعرشناسی شناختی ، برخاسته از مطالعات پژوهشگرانی است که به مطالعه ی رابطه ی میان زبان و ذهن علاقه مند بوده اند و منتقد نظریه هایی به شمار می رفتند که الگوی زبانی را ساختاری گسسته از جهان خارج ار زبان و مختص زبان می دانستند. به باور ایشان مطالعه ی ساختار های زبانی باید با جهان خارج از زبان مرتبط باشد و اصول کارکردهای شناختی حاکم بر مطالعات زبانی نیز زیر مجمو...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue 69

pages  7- 34

publication date 2016-11-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023